Po operacji staw i jego struktury czeka osłabienie, więc głównym „rusztowaniem” dźwigającym nasz organizm staną się nasze mięśnie, które muszą być silne i elastyczne. Dobrym pomysłem na ich wzmocnienie jest pływanie – stawy są wtedy w odciążeniu, czyli ciężar ciała „jest trzymany” przez wodę, a nie przez układ Terapia celowana w leczeniu raka. Dr n. med. Grzegorz Luboiński Chirurg , Warszawa. 84 poziom zaufania. Należy uzgadniać stosowanie jakichkolwiek preparatów z lekarzem leczacym. On też może odpowiedzieć na problemy dotyczące standardów chemioterapii w Pani przypadku. Co stosować na wzmocnienie organizmu po chorobie? Leki i suplementy wzmacniające odporność zawierają zazwyczaj szereg witamin i minerałów, a także różne związki naturalne, takie jak echinacea, aloes, żeń-szeń, czystek, wiesiołek i olej rybny. Wszystkie te zabiegi są w stanie zwiększyć odporność organizmu. Wykonaj ćwiczenie 5 razy. 2. Zaciśnij mięśnie zwieracza w połowie możliwości. Podtrzymaj je w tej pozycji jak najdłużej, a następnie rozluźnij na 10 sekund. Wykonaj ćwiczenie 2 razy. 3. Podciągnij mięsień jak najszybciej i najmocniej, potem rozluźnij go. Wykonaj ćwiczenie 5 razy. Zalecone na zwieracz odbytu ćwiczenia należy . Powrót do zdrowia po operacji wymaga czasu, a nierzadko także wsparcia wielospecjalistycznego zespołu medycznego: lekarza, pielęgniarki, fizjoterapeuty, dietetyka czy psychologa. W procesie zdrowienia kluczową rolę odgrywają sposób odżywiania chorego oraz aktywność fizyczna po operacji, jak i przed nią. Dlatego czas oczekiwania na zabieg warto wykorzystać na przygotowanie organizmu do późniejszej rekonwalescencji. Przestrzeganie kilku zaleceń może przyspieszyć regenerację organizmu po operacji, zmniejszyć ryzyko powikłań oraz skrócić czas pobytu w szpitalu. Poznaj najważniejsze wskazówki. Spis treści: Czym jest rekonwalescencja i jak długo trwa? Powrót do zdrowia po operacji Gojenie się ran po operacji Czego nie należy robić po operacji? Aktywność fizyczna po operacji Dieta po operacji Czym jest rekonwalescencja i jak długo trwa? Rekonwalescencją nazywamy proces powrotu do zdrowia i sił np. po urazie, wypadku, przebyciu choroby lub zabiegu chirurgicznego. Zaczyna się tuż po zdarzeniu, trwa podczas pobytu w szpitalu i dalej po powrocie do domu. Trudno określić długość trwania rekonwalescencji, ponieważ jej przebieg zależy od wielu różnych czynników np. przyczyny, stanu zdrowia chorego sprzed choroby i indywidualnych zdolności jego organizmu do regeneracji, a także od zastosowanych metod wsparcia oraz pomocy specjalistów. Przykładowo, jeżeli choroba, operacja lub uraz spowodują ograniczenie sprawności fizycznej, chory będzie potrzebował rehabilitacji ruchowej. Po wypadku lub w przewlekłej chorobie niezbędna może być również pomoc psychologa. Niektórzy pacjenci mogą potrzebować domowych wizyt pielęgniarki np. w celu prawidłowej zmiany opatrunku na trudno gojącej się ranie. W przypadku każdego chorego powrót do zdrowia wiąże się także ze zwiększonym zapotrzebowaniem na składniki odżywcze, a więc odpowiednia dieta będzie kolejnym z czynników sprzyjających efektywnej rekonwalescencji. Powrót do zdrowia po operacji Na to, jak szybko chory wróci do zdrowia po operacji ma wpływ szereg czynników, do których należą zarówno działania podejmowane po zabiegu, sama interwencja chirurgiczna, jak i wcześniejsze przygotowanie do operacji. W przypadku zabiegu planowego, pacjent ma niejako przewagę – może się do niego przygotować. Dlatego czas oczekiwania na operację warto wykorzystać na wzmocnienie organizmu np. poprzez jego właściwe odżywienia, a także regularną aktywność fizyczną czy zrezygnowanie z używek. Celem specjalistów opiekujących się chorymi przed operacją, w trakcie i po niej jest minimalizacja urazu okołooperacyjnego. Takie postępowanie przyczynia się to do skrócenia czasu gojenia tkanek oraz przyśpieszenia rekonwalescencji, co ma przełożenie na zmniejszenie liczby powikłań pooperacyjnych, szybszy powrót do zdrowia oraz skrócenie czasu pobytu w szpitalu. Gojenie się ran po operacji Każda operacja wiąże się z naruszeniem ciągłości tkanek (np. skórnej, mięśniowej czy budującej narządy wewnętrzne). Ich gojenie się po zabiegu jest niezbędne, aby pacjent mógł powrócić do funkcjonowania sprzed operacji. Niezależnie od tego czy rana powstała w sposób kontrolowany (np. podczas operacji) czy nie (np. w wyniku urazu), to proces jej leczenia jest tak samo złożony i przebiega w kilku etapach. Każdy z nich jest regulowany i ściśle kontrolowany przez wiele czynników, a w ich przebieg szczególnie intensywnie zaangażowany jest układ odpornościowy, który stara się chronić organizm przed dostaniem się drobnoustrojów przez ranę do organizmu, a jednocześnie pracuje nad odbudową tkanek. Proces gojenia ran wymaga zatem sporych nakładów energetycznych i nagromadzenia substancji budulcowych. Wykorzystywane są przede wszystkim aminokwasy oraz glukoza z zapasów zgromadzonych w organizmie. Jeżeli pacjent jest niedożywiony i nie posiada rezerw substancji odżywczych, wówczas narażony jest na spowolnienie procesu gojenia ran, a także powstanie powikłań np. zahamowania procesu gojenia czy zakażenia rany w efekcie czego dojść może do rozwoju przewlekłych, trudno gojących się ran. Czego nie należy robić po operacji? Najważniejszą zasadą, której należy się trzymać, aby proces powrotu do zdrowia przebiegł prawidłowo, to przestrzeganie zaleceń lekarza prowadzącego oraz innych specjalistów zespołu medycznego. Zdarza się, że chorzy unikają wizyt kontrolnych, nie przyjmują przepisanych im leków, nie pielęgnują należycie rany pooperacyjnej lub wprowadzają modyfikacje w zaleconym przez dietetyka sposobie odżywiania. Często pacjenci chcąc skrócić czas rekonwalescencji po operacji zbyt szybko rezygnują z należytego wypoczynku i nadmiernie się obciążają. Po zabiegu chirurgicznym oraz pobycie w szpitalu, które są stresujące dla organizmu, trzeba dać mu czas na regenerację i powrót do pełni sił. Rekonwalescencja po operacji wcale nie musi oznaczać leżenia w łóżku. Aktywność fizyczna po operacji Aktywność ruchowa jest ważna dla utrzymania prawidłowej pracy i siły mięśni, pomaga także zapobiegać sarkopenii (utracie tkanki mięśniowej), dlatego kolejnym elementem efektywnego zdrowienia jest wczesne uruchamianie pacjentów po operacjach. W praktyce oznacza to, że w większości przypadków zachęca się chorego do aktywności fizycznej już w pierwszej dobie po operacji. Początkowo są to proste ćwiczenia i niewielki ruchy wykonywane pod nadzorem fizjoterapeuty lub pielęgniarki. Samo wstanie z łóżka i przejście kilku kroków to już bardzo istotny element usprawniania. Z czasem intensywność aktywności ulega zwiększeniu, a czas jej trwania wydłuża się. Aktywność fizyczna po operacji nie może być zbyt obciążająca, zwykle nie zaleca się choremu dźwigania ciężkich przedmiotów, ani wyczerpujących ćwiczeń. Tkanka mięśniowa potrzebuje czasu na regenerację, a także materiałów budulcowych. Do budowy i wzmacniania mięśni potrzebne są aminokwasy, a do ich pracy glukoza. Dlatego chcąc, aby rehabilitacja przebiegała efektywnie, należy ćwiczyć regularnie dbając także o prawidłowe odżywienie chorego. Dieta po operacji Troskę o prawidłowe odżywienie pacjenta warto rozpocząć jeszcze przed operacją. Należy dążyć do tego, aby chory poddawany zabiegowi chirurgicznemu nie był niedożywiony, ani zagrożony niedożywieniem. Dlatego już na etapie w których chory skierowany został na operację należy zwrócić uwagę czy jest on prawidłowo odżywiony. Jeżeli nie, lekarz zadecydować może o konieczności przeprowadzenia interwencji żywieniowej np. na 7-14 dni przed planowanym zabiegiem. Zdarzają się takie sytuacje, kiedy w trosce o dobro pacjenta, powodzenie leczenia oraz dalszy proces rehabilitacji i rekonwalescencji lekarz decyduje o konieczności odroczenia zabiegu operacyjnego celem przeprowadzenia wspomnianej interwencji żywieniowej: modyfikacji diety, zwiększenia spożycia składników odżywczych, aby poprawić stan metaboliczny organizmu pacjenta. Podobnie jak przed zabiegiem, również i po unika się obecnie długotrwałego głodzenia. Zazwyczaj wznowienie przyjmowania pokarmów zalecane jest najszybciej, gdy to możliwe. W większości przypadku (o ile nie ma przeciwwskazań) chory może przyjąć pierwszy posiłek już w ciągu pierwszych 24 godzin po operacji. Przeważnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby chory mógł spożywać tradycyjne posiłki szpitalne, czasem zastosowanie ma dieta lekkostrawna. Może się jednak zdarzyć, że chory po zabiegu chirurgicznym nie toleruje jedzenia szpitalnego lub nie pokrywa nim całkowicie swojego zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze. W takich sytuacjach lekarz zalecić zastosowanie wsparcia żywieniowego w postaci żywności specjalnego przeznaczenia medycznego np. gotowych preparatów do picia, takich jak Nutridrink Protein. W małej objętości zawiera skoncentrowaną porcję energii, białka oraz innych makro- i mikroelementów, które pomagają odżywić chorego po operacji, co sprzyja szybszej rekonwalescencji. W anestezjologii obowiązuje kilka zasad dotyczących leków. Charakterystyczny jest sposób ich podawania – stosujemy je najczęściej dożylnie, ewentualnie wziewnie, bardzo rzadko spotykamy leki w postaci tabletek. Powód jest prosty – leki podane dożylnie działają najszybciej. Kolejną specyficzną cechą leków anestezjologicznych jest fakt, że raczej nie znajdziemy ich w aptece. Używane są najczęściej w warunkach szpitalnych, zamkniętych, a uprawnienia do ich stosowania ma głównie personel anestezjologiczny. Leki te mają bardzo silne działanie, konieczne, by zapewnić pacjentom dogodne warunki do przeprowadzania operacji w stanie znieczulenia ogólnego. Przypomnijmy jak przebiega znieczulenie ogólne. Rozpoczyna się etapem indukcji, czyli wprowadzeniem do znieczulenia – wtedy to podając leki – anestetyki dożylnie lub wziewnie przez maskę tlenową, doprowadza się do utraty przytomności pacjenta. Następnie rozpoczyna się oddychaniea zastępcze, kolejnym etapem jest podtrzymanie, czyli kondukcja, podczas której podawane są kolejne dawki leków znieczulających, przeciwbólowych i rozluźniających do czasu zakończenia zabiegu. Znieczulenie ogólne kończy się wybudzaniem. Oczywiście zarówno podczas narkozy, jak i wybudzania pacjent jest pod stałą kontrolą anestezjologa, gdyż użyte leki znieczulające mogą powodować działania niepożądane. Znieczulenie ogólne, zwane obiegowo narkozą, obejmuje, więc takie elementy składowe, jak: zniesienie świadomości zniesienie bólu zwiotczenie mięśni szkieletowych zniesienie odruchów. Do każdego z tych etapów przepisano odpowiednio działające leki. Cały proces rozpoczynamy premedykacją, w której pomagają leki sedujące. To duża grupa substancji, głównie benzodiazepin, która na celu ma uspokoić i wyciszyć pacjenta. Często powodują niepamięć wsteczną. Poprawiają one komfort psychiczny i ułatwiają też procedury medyczne, które nie są obciążone bólem, ale wywołują dyskomfort, jak np. endoskopia. Leki sedujące pomagają w anestezjologii dziecięcej w premedykacji do zabiegów diagnostycznych i sedacji pooperacyjnej. Bardzo często podaje się je w formie tabletki i syropu, bo dla wielu pacjentów nakłucie żyły i założenie wenflonu może być przykrym i bolesnym odczuciem. W wielu sytuacjach anestezjolog może zlecić leki działające na drogi oddechowe. Ich celem jest zmniejszenie wrażliwości nabłonka oskrzeli na bodźce drażniące lub zmniejszenie wydzieliny w oskrzelach. Leki premedykujące mogą wpływać na zmniejszenie wydzielania śliny. Inną ważną dla anestezjologa grupą leków są leki przeciwwymiotne. Można je podać jeszcze przed znieczuleniem jako lek premedykacyjny, najczęściej jednak stają się przydatne po zabiegu. Niekiedy anestezjolog będzie wykorzystywał leki, które wykazują działanie złożone, np. uspokajają, zmniejszają ślinienie i działają przeciwwymiotnie. Do zniesienia świadomości stosuje się hipnotyki – anestetyki, czyli leki wprowadzające w sen. Anestetyki różnią się formą podawania, można je stosować dożylnie, jak tiopental, propofol, etomidat lub wziewnie, wtedy podawane są najczęściej poprzez parownik wraz z tlenem. Leki wziewne służą głównie do kondukcji, czyli podtrzymywania znieczulenia. Wprowadzenie do znieczulenia drogą wziewną można również zastosować, jednak w wielu sytuacjach trwa ono zbyt długo i anestezjolodzy preferują dożylne podawanie leku. Kolejną grupą leków używanych w anestezjologii są leki zwiotczające. Stosuje się je przy zabiegach w znieczuleniu ogólnym, by móc dokonać intubacji, kontrolować oddech i stworzyć dobre warunki do przeprowadzenia operacji. Leki przeciwbólowe stosowane w anestezjologii przy znieczuleniu ogólnym to głównie opioidy. Można je podawać w pompie infuzyjnej, czyli przez dożylną aplikację leku w sposób ciągły. Ma to taką zaletę, że w przypadku krótko działających leków, po odłączeniu przestają wpływać na organizm w ciągu kilku minut. Opioidy można podawać również w pojedynczych dawkach, dostosowanych do czasu trwania operacji. Leki stosowane do znieczuleń regionalnych służą do blokowania przewodzenia czucia nerwów i znieczulania wybranych obszarów ciała. W zależności od rodzaju znieczulenia podawane są w okolicach splotów nerwowych (blokady), poprzez punkcję lędźwiową do przestrzeni zewnątrzoponowej kanału kręgowego (znieczulenie zewnątrzoponowe) lub do płynu mózgowo-rdzeniowego (znieczulenie podpajęczynówkowe). Ta grupa leków odgrywa nieocenioną rolę w leczeniu bólu, także pooperacyjnego. Można stosować je doraźnie lub jako przedłużenie leczenia przeciwbólowego po zabiegu. Kolejną grupą leków używanych w anestezjologii są leki, działające na układ sercowo-naczyniowy. Są to leki obniżające ciśnienie tętnicze, leki pozwalające regulować napięcie naczyń czy siłę skurczu mięśnia sercowego, jak dopamina czy noradrenalina. Bardzo ważne miejsce na bloku operacyjnym zajmują leki przeciwarytmiczne. U pacjentów obciążonych kardiologicznie w okresie okołoperacyjnym mogą występować poważne zaburzenia rytmu serca. Adrenalina odgrywa szczególną rolę na bloku operacyjnym. Obowiązkowo znajduje się zawsze w wyposażeniu sali operacyjnej. Nie jest jednak często stosowana, ale staje się niezbędna w przypadku zatrzymania krążenia i jest głównym lekiem stosowanym w reanimacji. Innymi ważnymi lekami są szybko działające leki diuretyczne, czyli wspomagające produkcję i oddawanie moczu i ich główny przedstawiciel furosemid. Pozwalają one błyskawicznie doprowadzić do zwiększonej produkcji moczu, odciążając układ krążenia. W anestezjologii szerokie zastosowanie mają też podawane dożylnie jony potasu, magnezu, wapnia, które służą uzupełnieniu niedoborów, często występujących podczas dużych operacji. Ciekawym lekiem, biorąc pod uwagę jego specyficzne działanie, jest ketamina – anestetyk, który działa przeciwbólowo i zmienia świadomość, ale pacjent oddycha po nim samodzielnie i często ma otwarte oczy, choć jest nieobecny i bez kontaktu. W anestezjologii obecnie dąży się do osiągnięcia rezultatu zniesienia bólu przy jak najkrótszym czasie obciążania organizmu substancją leczniczą. Stosuje się precyzyjne wlewy i w momencie, kiedy nie jest to już potrzebne, zatrzymuje się podaż leku. Nowoczesne leki anestezjologiczne są bardzo często ulepszonymi, wyizolowanymi formami starszych leków, używanych w przeszłości. Pozbawione są skutków ubocznych i działają dużo precyzyjniej niż ich niedoskonali poprzednicy. Czasy eteru czy makabrycznych operacji przy znieczuleniu w postaci butelki rumu, na szczęście dawno odeszły w niepamięć. Twój organizm po przebytej operacji jest osłabiony i potrzebuje szczególnego wsparcia. Możesz pomóc sobie w powrocie do pełni sił dbając o swój jadłospis, ponieważ prawidłowe odżywienie jest kluczowe nie tylko przed operacją, ale również w procesie rekonwalescencji. Regularne spożywanie urozmaiconych posiłków dostarcza Ci energii i składników odżywczych w tym białka, witamin i składników mineralnych dzięki czemu nie chudniesz i poprawia się lub przynajmniej nie pogarsza Twój stan odżywienia. Niedożywienie może mieć wiele negatywnych konsekwencji dla Twojego zdrowia. Pożywienie dostarczy Ci składników, które są również konieczne w procesie gojenia ran białka, w tym argininy, kwasów tłuszczowych Omega 3, witamin i składników mineralnych. W większości przypadków nie jest konieczna przerwa w doustnym przyjmowaniu pokarmów po operacji. Ponadto, jak najwcześniejsze przywrócenie diety doustnej, najlepiej jeszcze w dobie zabiegu, jest jednym z kluczowych elementów współczesnej opieki okołooperacyjnej. Dlaczego? Ponieważ może zmniejszyć liczbę powikłań infekcyjnych, przyspieszyć powrót perystaltyki jelit i skrócić czas hospitalizacji. Jeśli lekarz prowadzący nie zaleci inaczej już kilka godzin po operacji możesz przyjmować płyny. W niektórych ośrodkach jako pierwsze podaje się napoje bogatobiałkowe. Jeżeli po spożyciu płynów nie pojawią się u Ciebie nudności czy wymioty, prawdopodobnie w ciągu kilku godzin otrzymasz lekki posiłek. Często jest to delikatny kleik. Pamiętaj, że sposób żywienia po zabiegu musi być dostosowany do możliwości Twojego organizmu i rodzaju zabiegu operacyjnego, dlatego wypicie pierwszego płynu, czy spożycie jakiegokolwiek produktu zawsze skonsultuj z lekarzem. W okresie pooperacyjnym pacjentom zaleca się stosowanie bezcukrowych gum do żucia. Dlaczego? Ma to na celu stymulację perystaltyki jelit i zwiększenie stężenia różnych hormonów związanych z trawieniem. W kolejnych dobach po zabiegu operacyjnym najprawdopodobniej zostanie zalecona Ci dieta łatwo strawna. Jeśli zajdzie taka potrzeba, lekarz może zalecić jej dodatkowe modyfikacje polegające na zmianie konsystencji ułatwiającej jej spożywanie, czy też dostosowaniu do konkretnego schorzenia, np. poprzez dalsze ograniczenie tłuszczu, czy składników pobudzających wydzielanie soków żołądkowych. Dieta łatwo strawna to najprostsza modyfikacja podstawowego żywienia zdrowego człowieka. Często nazywana jest także dietą lekkostrawną. Cechuje się tym, że bazuje na produktach spożywczych, które łatwo ulegają trawieniu, a eliminuje te ciężkostrawne, dzięki czemu nie obciąża przewodu pokarmowego. Ponadto, przy sporządzaniu potraw i posiłków w diecie łatwo strawnej stosuje się takie techniki kulinarne, które przyczyniają się do zwiększenia strawności dań. Poniżej znajdziesz najważniejsze wskazówki dotyczące diety łatwo strawnej: Jedz mniej, ale częściej. Najlepiej każdego dnia zaplanuj 5 niewielkich objętościowo posiłków. Spożywaj je o tych samych porach, średnio co 3 godziny. Pierwszy posiłek zjedz w pierwszej godzinie po przebudzeniu, a ostatni na 2-3 godziny przed snem. Warzywa i owoce to podstawa każdej diety, w tym łatwo strawnej. Sprawdzą się w niej: marchew, pietruszka, seler, ziemniaki, buraki, jabłka, banany, morele, brzoskwinie, pomarańcze. Wybieraj dojrzałe owoce oraz młode i delikatne warzywa. Zanim je zjesz, obierz ze skórki, a te zawierające drobne pestki przetrzyj przez sito. Na początek, najlepsze dla Ciebie będą w formie gotowanej, soków, koktajli, a także zup typu krem. Choć na co dzień polecane są produkty zbożowe pełnoziarniste, w diecie łatwo strawnej konieczne jest ograniczenie ich spożywania. Najbardziej odpowiednie dla Ciebie będzie jasne pieczywo, drobniejsze kasze jak manna, jaglana, drobna jęczmienna, kuskus, a także drobny makaron i delikatne płatki naturalne jak błyskawiczne jaglane czy owsiane. Jeśli nie jesteś uczulony na białko mleka krowiego, włącz do swojego jadłospisu jogurt naturalny, kefir, maślankę, twaróg chudy i półtłusty. Możesz spożywać także mleko półtłuste, jeśli je tolerujesz. Zrezygnuj natomiast ze spożywania serów topionych, żółtych i pleśniowych. Obok produktów mlecznych włącz do swojego jadłospisu inne źródła cennego białka. Po pierwsze, chude mięso - może to być drób bez skóry, królik, cielęcina, polędwica wieprzowa lub chuda wołowina. Idealnie sprawdzą się też ryby, szczególnie chude takie jak dorsz, mintaj, morszczuk czy miruna. Ryby i mięso gotujemy, dusimy lub pieczemy w pergaminie lub folii aluminiowej. Nie stosujemy smażenia. Nie zapominaj o jajach, możesz je jeść gotowane na miękko i w postaci jajecznicy na parze. Zazwyczaj źle tolerowane są nasiona roślin strączkowych takie jak groch, fasola, bób, a także warzywa kapustne, czy cebulowe. Uważaj także na ogórki i paprykę. Nie jedz grzybów. Możesz do swoich posiłków po przygotowaniu dodać masło lub olej roślinny taki jak oliwa z oliwek lub olej rzepakowy, czy lniany. Unikaj natomiast tłustych mięs, pasztetów mięsnych, śmietan, dań smażonych w tłuszczu, zwłaszcza panierowanych. Ciasta z kremami to również nienajlepszy wybór. Odpowiednie będą takie zioła i przyprawy jak: sok z cytryny, natka pietruszki, kminek, koperek, tymianek, majeranek, rozmaryn, lubczyk, bazylia, oregano, cynamon, wanilia. Staraj się rozsądnie używać soli. Unikaj natomiast ostrych przypraw, musztardy, octu. Pij regularnie wodę niegazowaną, a także słabą herbatę. Unikaj natomiast napojów gazowanych, mocnej kawy i kakao. Bezwzględnie zrezygnuj ze spożycia alkoholu. Przez pierwsze dni stosowania diety łatwo strawnej powstrzymaj się od spożywania surowych warzyw i owoców. Najlepszymi metodami przygotowania posiłków będzie gotowanie, gotowanie na parze lub pieczenie w folii. Nie zagęszczaj zup zasmażkami, czy tłustą śmietaną. Nie jedz posiłków ani zbyt gorących, ani zbyt zimnych. Jeśli chcesz dodać do posiłku oliwę, olej, masło, zrób to po ich przygotowaniu – na talerzu, oczywiście w rozsądnych ilościach. Mimo ograniczeń warto, aby posiłki były różnorodne i kolorowe – takie smakują zdecydowanie lepiej. Każdy z nas ma indywidualną tolerancję produktów. Jeśli wiesz, że nie możesz jeść jakiegoś produktu lub źle się po nim czujesz, usuń go ze swojego jadłospisu. W okresie rekonwalescencji możesz nie mieć apetytu, dlatego, na ile to możliwe, wybieraj dozwolone dania, które lubisz. Pobierz przydatną listę produktów dozwolonych i niedozwolonych w diecie łatwo strawnej! W miarę jak Twój stan zdrowia będzie się poprawiał poszerzaj asortyment wykorzystywanych produktów. Im Twoje menu bardziej różnorodne, tym większa szansa, że dostarczysz sobie wszystkich składników odżywczych, których potrzebujesz. Jeśli mimo chęci nie jesteś w stanie spożywać tradycyjnych posiłków, nie masz apetytu lub jesz bardzo mało i obawiasz się, że możesz nie dostarczyć sobie odpowiedniej ilości energii czy potrzebnych składników odżywczych, rozważ z lekarzem prowadzącym możliwość wprowadzenia do jadłospisu doustnych preparatów odżywczych takich jak, np. Resource i Impact Oral. Stosuj je zawsze pod kontrolą lekarza. Aktualne wytyczne zalecają wczesne uruchamianie pacjenta, najlepiej jeszcze w dobie zabiegu operacyjnego. Jest to oczywiście sprawa zawsze bardzo indywidualna i ściśle zależna od rodzaju zabiegu operacyjnego. W większości przypadków jednak już kilka godzin po operacji powinieneś mieć możliwość samodzielnego siedzenia na łóżku szpitalnym. Kolejnym etapem jest wstawanie i spacery wokół łóżka w asyście kogoś z personelu medycznego bądź rodziny. Nie zniechęcaj się, jeśli na początku będzie to trudne. Z każdym dniem powinno być łatwiej. Przed wyjściem do domu, zapytaj koniecznie lekarza, na ile aktywny możesz być w kolejnych tygodniach i miesiącach po operacji. Jeśli nie istnieje możliwość, abyś otrzymywał klasyczne posiłki po zabiegu operacyjnym lub nie tolerujesz ich prawidłowo konieczne może być wdrożenie żywienia wyłącznie z wykorzystaniem doustnych preparatów odżywczych zaleconych przez lekarza, np. Resource lub Impact Oral. Jeśli podanie ich nie jest możliwe drogą doustną, lekarz może zalecić zastosowanie specjalnych diet poprzez zgłębnik nosowo-żołądkowy. Tylko w razie braku możliwości pokrycia Twojego zapotrzebowania energetycznego drogami wykorzystującymi przewód pokarmowy włącza się całkowite lub uzupełniające żywienie pozajelitowe, czyli podaje potrzebne składniki odżywcze dożylnie. Pamiętaj - o doborze odpowiedniej formy preparatu i sposobie jego podaży zawsze decyduje lekarz prowadzący. Jednym z elementów prawidłowego przygotowania się do operacji jest zaplanowanie żywienia przed zabiegiem i w okresie rekonwalescencji. Większość interwencji chirurgicznych wymaga bycia na czczo (ale niekoniecznie długiego głodzenia), a w okresie pooperacyjnym przestrzegania diety lekkostrawnej. Jednocześnie w tym newralgicznym czasie pacjenci potrzebują zwiększonej podaży składników odżywczych, w tym białka ponieważ szanse powodzenia operacji oraz tempo powrotu do zdrowia zależne są od stopnia odżywiania organizmu. Choć dieta okołooperacyjna powszechnie kojarzy się z kleikiem ryżowym, sucharkami pszennymi i herbatą bez cukru, w praktyce jest to temat dużo bardziej skomplikowany. Oczywiście wiele zależy od charakteru samego zabiegu operacyjnego – tego, jakiej części ciała dotyczy, jak jest rozległy i jak długo potrwa powrót do formy po zabiegu, niemniej pewne zasady żywienia okołooperacyjnego są uniwersalne – zabiegi chirurgiczne nie powinny być wykonywane wówczas, gdy pacjent wykazuje oznaki niedożywienia, dieta w okresie okołooperacyjnym powinna zaspokajać zwiększone zapotrzebowanie na białko, a podczas rekonwalescencji po wielu rodzajach zabiegów koniecznie jest stosowanie diety lekkostrawnej. Okres okołooperacyjny podzielić można na cztery etapy: faza przygotowania do przyjęcia do szpitala (min. 7 dni przed operacją)faza przedoperacyjna (18-2 godz. przed operacją) faza pooperacyjna (6-24 godz. po operacji)faza rekonwalescencji (po wypisie ze szpitala, do czasu powrotu do zdrowia)Przygotowanie do przyjęcia do szpitala Na tym etapie, oprócz wykonania wszystkich badań potrzebnych do zabiegu, przygotowania się do pobytu w szpitalu ważne jest ustalenie, czy pacjent nie jest niedożywiony lub czy nie grozi mu niedożywienie w okresie pooperacyjnym. Szacuje się, że w krajach rozwiniętych niedożywienie jest problemem od 30 do nawet 60 proc. pacjentów w okresie okołooperacyjnym. A to bardzo niekorzystny prognostyk – niedożywienie zwiększa ryzyko zgonu podczas zabiegu, wydłuża czas rekonwalescencji, zwiększa prawdopodobieństwo powikłań pooperacyjnych, utrudnia gojenie się ran oraz sprzyja powstawaniu odleżyn. Stąd przygotowanie do operacji będzie się różniło u pacjentów niedożywionych i tych, których problem ten nie dotyczy. Najczęstsze przyczyny niedożywienia u pacjentów przed operacją:brak apetytuzwiększone zapotrzebowanie na składniki odżywczezaburzenia wchłanianiachoroby przewlekłe (przewodu pokarmowego, nowotwory)podeszły wiekuzależnieniaczynniki ekonomicznePrzygotowanie do operacji – osoby niedożywione W przypadku stwierdzenia niedożywienia zaleca się (jeśli jest to możliwe) przesuwanie terminu operacji, by mieć czas na poprawę stanu odżywienia pacjenta. Jeżeli uzupełnienie niedoborów tradycyjną dietą jest trudne, zaleca się wprowadzenie żywienia medycznego – skoncentrowanych preparatów odżywczych. W tym okresie osobom niedożywionym zalecane są preparaty wysokobiałkowe oraz tzw. immunożywienie, czyli gotowe produkty pozytywnie pływające na układ odpornościowy, zawierające takie składniki jak: argininę, nukleotydy, kwasy tłuszczowe omega-3. Przygotowanie do operacji – pozostali pacjenci Wiedząc o czekającej operacji należy utrzymywać zdrową, zbilansowaną dietę, zapewniającą organizmowi odpowiednią ilość białka. Zapotrzebowanie a ten makroskładnik wzrasta w okresie okołooperacyjnym o około 40 proc. Dlatego jeśli nie ma przeciwwskazań, należy zwiększyć ilości spożywanego białka, składnika budulcowego, który przyspiesza gojenie się ran i wzmacnia układ odpornościowy. Ważne są też zdrowe tłuszcze bogate w kwasy omega-3 i omega-6. Żywienie w dniu operacji Najczęstsze zalecenia odnośnie żywienia w dniu operacji mówią o tym, że pacjent powinien być na czczo, czyli ostatni posiłek stały powinien zjeść wieczorem w przeddzień zabiegu. Powoli jednak odchodzi się od tak długiego okresu postu przed operacją, skracając go do 6 godzin. Jeśli chodzi o kwestie nawadniania organizmu to do 2 godzin przez podaniem znieczulenia/narkozy można pić dowolne ilości czystych płynów. Niekiedy w tym czasie zamiast wody polecane są napoje zawierające większe dawki łatwo przyswajalnych węglowodanów. Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Anestezjologii dotyczące głodzenia w okresie okołooperacyjnym dorosłych i dzieci wskazują, że:u większości chorych nocne głodzenie przed operacją nie jest konieczne. Osoby bez zwiększonego ryzyka zachłyśnięcia mogą przyjmować płyny do 2 godzin przed rozpoczęciem znieczulenia. Spożywanie pokarmów stałych jest dozwolone do 6 godzin przed rozpoczęciem znieczuleniapreferowanym sposobem żywienia jest żywienie przez przewód pokarmowy (jeśli tylko nie ma przeciwwskazań)spożywanie napojów bogatych w węglowodany do 2 godzin przed planowaną operacją jest dla pacjentów bezpieczne (także dla chorych na cukrzycę)picie płynów bogatych w węglowodany przed planowaną operacją poprawia subiektywne dobre samopoczucie, zmniejsza uczucie głodu oraz zmniejsza oporność na insulinę w okresie lekkostrawna po operacji W okresie pooperacyjnym często konieczne jest przestrzeganie diety lekkostrawnej. Zasady diety lekkostrawnej odnoszą się do rodzaju przyjmowanych posiłków, sposobów ich przygotowania oraz wielkości porcji / częstotliwości produktów i potraw zalecanych po operacji zalicza się wypieki z białej mąki: biszkopty i pieczywo pszenne, płatki ryżowe, ryż, makarony, gotowane i rozdrobnione chude mięso drobiowe oraz chude ryby, gotowane warzywa (marchewka, ziemniaki, buraki, dynia) i pieczone jabłka, produkty mleczne o obniżonej zawartości tłuszczu (np. chude twarogi, jogurty, kefiry), kisiele, budynie, przetarte kompoty, zupy na wywarach z warzyw delikatnie przyprawione, do picia można wybierać wodę niegazowaną lub słabą herbatę. W tym czasie unikać należy: m. in.: pieczywa pełnoziarnistego, produktów smażonych, surowych warzyw i owoców, roślin strączkowych (mają właściwości wzdymające), kapusty, cebuli, tłustych mięs i serów, śmietany, majonezu, słodyczy, słonych przekąsek, ostrych przypraw, kakao, napojów gazowanych. Z jadłospisu należy też wykluczyć produkty ostre, marynowane, peklowane i metody przygotowywania posiłków to gotowania tradycyjne i gotowanie na parze. Pokarmy powinny być miękkie, rozdrobnione do konsystencji jest częste spożywanie małych porcji pokarmów na dobę.

leki na wzmocnienie organizmu po operacji